“ ನನಗೆ ರಕ್ತ ಕೊಡಿ, ನಾನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕೊಡುತ್ತೇನೆ” “ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವೆಂಬುದು ಯಾರೋ ಕೊಡುವಂಥ ಸರಕಲ್ಲ, ನಾವು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ್ದು” ಎಂದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕನಸುಕಾಣುತ್ತಾ ನುಡಿದ ವೀರ ಸೇನಾನಿ ಸುಭಾಷ್ ಚಂದ್ರಭೋಷರ ನುಡಿಗಳಿವು. ಭಾರತ ಮಾತೆಯನ್ನು ಸಂಕೋಲೆಯಿಂದ ಬಿಡಿಸಲು ಪ್ರಭಾವತಿ ತಾಯಿಯ ಪುಣ್ಯ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ 1897 ರ ಜನವರಿ 23 ರಂದು ಕಟಕ್ನಲ್ಲಿ 14 ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ 9ನೆಯವರಾಗಿ ಸುಭಾಷರು ಜನಿಸಿದರು. ತಂದೆ ಜಾನಕೀನಾಥ ಬೋಸ್ರವರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಕೀಲರಾಗಿದ್ದರು.
ಬಾಲ್ಲದಿಂದಲೇ ಪ್ರತಿಭಾನ್ವಿತರಾಗಿದ್ದ ಸುಭಾಷರು 1913ರಲ್ಲಿ ಮೆಟ್ರಿಕ್ಯುಲೇಷನ್ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಇಡೀ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಎರಡನೆಯವರಾಗಿ ತೇರ್ಗಡೆಯಾದರು. ವಿವೇಕಾನಂದರ ಚಿಂತನೆಗಳು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿ ದೇಶ ಭಕ್ತರಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. 11 ವರ್ಷದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ರ್ಯಾವೆನ್ಶಾ ಕೊಲಿಜಿಯಟ್ ಶಾಲೆಯ ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾರಾದ ವೇಣಿ ಮಾಧವದಾಸ್ ಸಹ ನೈತಿಕ ಭಾವನೆಯ ಜಾಗೃತಿಗೊಳಿಸಿದರು. ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಓದುವಾಗ ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ಟೆರಿಟೋರಿಯಮ್ ಆರ್ಮಿ ಘಟಕ ಸೇರಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದದ್ದು ಮುಂದೆ ಐಎನ್ಎ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯವಾಯಿತು.
1917 ರಲ್ಲಿ 49ನೇ ಬಂಗಾಳಿ ರೆಜಿಮೆಂಟ್ ಸೇನೆಗೆ ಸೇರಲು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದರೆ ಕಣ್ಣುಗಳು ದುರ್ಭಲವಾಗಿವೆ ಎಂದು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಇದೇ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಮುಂದೆ ಇಡೀ ವಿಶ್ವದ ಗಮನ ಸೆಳೆದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಮಿಯ ದಂಡನಾಯಕನಾಗುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಎಣಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. 1919ರ ಏಪ್ರಿಲ್-13 ಅಮೃತಸರದ ಜಲಿಯನ್ ವಾಲಾಬಾಗ್ನಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಗೋಲಿಬಾರ್ ನಡೆಸಿ ಸಾವಿರಾಜು ಜನ ಗಾಯಗೊಂಡು 379 ಜನರ ಮೃತಪಟ್ಟರು. ಈ ಘಟನೆ ಸುಭಾಷರು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ಕಿಚ್ಚನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು. ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಸರಕಾರಿ ನೌಕರಿಗೆ ಸೇರುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು.
ಮಗನಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನೀಡಿ ದೇಶದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಕೊಡಿಸಬೇಕೆಂದು ಕನಸುಕಂಡ ಸುಭಾಷರ ತಂದೆ ಇಂಗ್ಲೆAಡಿಗೆ ಐ.ಸಿ.ಎಸ್. ಪರೀಕ್ಷೆ ಓದಲು ಕಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಂದಿನ ಐ.ಎ.ಎಸ್. ಪರೀಕ್ಷೆಯಂತೆ ಗೌರವಯುತವಾದ ಪರೀಕ್ಷೆ. 8 ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಐ.ಸಿ.ಎಸ್. ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪಾಸು ಮಾಡಿದ ಸುಭಾಷರು 1921 ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 22 ರಂದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರದ ಭಾರತದ ವ್ಯವಹಾರ ಸಚಿವ ಎಡ್ವಿನ್ ಮಾಂಟೆಗುಗೆ ತಾನು ಐ.ಸಿ.ಎಸ್. ಪಡೆಯಲಾರೆ, ಅದರಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಹುದ್ದೆಯು ಬೇಡವೆಂದು ಪತ್ರ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಐ.ಸಿ.ಎಸ್. ಪದವೀಧರರಿಗೆ ನೀಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಉತ್ತಮ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ನೀಡುವುದಾಗಿ ಆಮಿಷ ಒಡ್ಡಿದರೂ ಮಾತೃಭೂಮಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸೇವೆ ಮೀಸಲು ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದ ಸುಭಾಷರ ಅಚಲ ನಿರ್ಧಾರದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ತಂದೆಯ ಕನಸು ಭಗ್ನವಾಯಿತು. ಇದು ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರೀತಿ ಹೆಚ್ಚುವಂತೆ ಮಾಡಿತು.
1921 ರ ಜುಲೈ 16 ರಂದು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿಂದ ಮುಂಬೈಗೆ ಬಂದಿಳಿದ ಸುಭಾಷರು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ನಂತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿ ನಂತರ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಸಲಹೆಯಂತೆ ದೇಶಬಂಧು ಚಿತ್ತರಂಜನ್ದಾಸ್ ಅವರ ಜೊತೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಜೊತೆ ಸೇರಿದ ನಂತರ ಅಧ್ಬುತವಾದ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. 1920 ರಿಂದ 1941 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 11 ಬಾರಿ ಜೈಲುವಾಸ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಿನಾಕಾರಣ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಲಾಟಿ ಏಟು ತಿನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಮುಂದೆ 1939 ರಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದುವರೆಗೂ ಗಾಂಧೀಜಿ ಸೂಚಿಸಿದವರನ್ನೇ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಿಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಅಂಗೀಕಾರ ಮುದ್ರೆ ಒತ್ತುತ್ತಿದ್ದರು. ಸುಭಾಷರ ಈ ನಿಲುವು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರಿಗೆ ಸರಿ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ. ಡಾ|| ಪಟ್ಟಾಭಿ ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯನವರನ್ನು ಗಾಂಧೀಜಿ ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸುಭಾಷ್ ಚಂದ್ರಭೋಸರು ಜಯಗಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಡಾ|| ಪಟ್ಟಾಭಿ ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯ ಮತ್ತು ಸುಭಾಷರ ಮಧ್ಯೆ ನಡೆದಂತೆ ಕಂಡರೂ, ಒಳಗೆ ಗಾಂಧೀಜಿ-ಸುಭಾಷರ ಚುನಾವಣೆಯಾಗಿತ್ತು. “ಅಧ್ಯಕ್ಷಗಿರಿಯ ಹುದ್ದೆ ನನಗೆ ಅಧಿಕಾರ ಅನುಭವಿಸಲಿಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಕಿಲ್ಲ. ಸ್ವಾತಂತ್ರö್ಯ ಬಳಿ ಸಾರುತ್ತಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದೊಡನೆ ದುರ್ಭಲ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅತಾರ್ಕಿಕ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡೀತು ಎಂಬ ಶಂಕೆಯಿಂದ” ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದೇನೆ ಎಂದಿದ್ದರು. ಭೋಸರು ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರು. ಪಟ್ಟಾಭಿ ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯನ ಸೋಲಲ್ಲ, ನನ್ನ ಸೋಲು ಎಂದು ಗಾಂಧೀಜಿ ಚಿಂತೆಗೆ ಬಿದ್ದರು. ಮುಂದೆ 1939 ಏಪ್ರಿಲ್-29 ರಂದು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಭೆಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ಗಾಂದೀಜಿಯರು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರವನ್ನು ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ಪಡೆಯಬೇಕೆನ್ನುವ ಮಂದಗಾಮಿ ತಂಡವಾದರೆ, ಸುಭಾಷರು ಕ್ರಾಂತಿಯ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರವನ್ನು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಪಡೆಯಬೇಕೆನ್ನುವ ಬಿಸಿರಕ್ತದ ತೀವ್ರಗಾಮಿ ತಂಡ. ಇವರಿಬ್ಬರ ಗುರಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ ಪಡೆಯುವುದೇ ಆದರೂ ದಾರಿ ಕವಲಿನಲ್ಲಿ ಸಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಸುಭಾಷರನ್ನು ತಮ್ಮ ಮಗನಿದ್ದಂತೆ ಎಂದು ಸಂಭೋದಿಸಿದರೆ, ಸುಭಾಷರು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರನ್ನು “ಫಾದರ್ ಆಫ್ದಿ ನೇಷನ್” ಎಂದು ಪತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದರು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಬಗ್ಗೆ ಸುಭಾಷರಿಗೆ ಗೌರವ ಭಾವನೆ ಇತ್ತು.
ಸುಭಾಷರನ್ನು ಅನಾರೋಗ್ಯದ ನಿಮಿತ್ಯ ಕೊಲ್ಕಾತ್ತಾದ ಎಲ್ಲಿನ್ ರಸ್ತೆಯ ಅವರ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ಗೃಹಬಂಧನದಲ್ಲಿಟ್ಟು, 24 ಗಂಟೆ 10-15 ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪೊಲೀಸ್ ಸರ್ಪಗಾಲು ಹಾಕಿತು. ಯಾರಿಗೂ ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಅವಕಾಶ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ಸರ್ಪಗಾವಲನ್ನು ಭೇಧಿಸಿಕೊಂಡು 1941ರ ಜನವರಿ 17 ರಂದು ಮನೆಯ ಹಿಂಭಾಗಿಲಿನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಜರ್ಮನಿಗೆ ಹೋದರು. ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋದದ್ದು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ತಿಳಿದಿದ್ದು 10 ದಿನಗಳ ನಂತರ. 2ನೇ ಮಹಾಯುದ್ದ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗಿನಿಂದ ಇತರೆ ರಾಷ್ಟçಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಲಿಷ್ಟವಾಗಿದ್ದುದು ಜರ್ಮನಿ. ಹಾಗಾಗೀ ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರಗೊಳಿಸಲು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಸೈನಿಕ ನೆರವು ಬಯಸಿ ಜರ್ಮನಿಗೆ ಹೋದರು. 1942ರಲ್ಲಿ ಜರ್ಮನಿಯ ಬರ್ಲಿನ್ ರೇಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದಾಗಲೇ ಜೀವಂತ ಇರುವ ಸಂಗತಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದ್ದು. ಇದು ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ಆನೆಬಲ ನೀಡಿ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ತುಂಬಿತು. ಮುಸಲೋನಿ, ಹಿಟ್ಲರ್ನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಮೊದಮೊದಲು ನೆರವು ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದ ಹಿಟ್ಲರ್ ಸುಭಾಷರ ನಾಯಕತ್ವ ಗುಣಕ್ಕೆ ಮಾರುಹೋಗಿ ಅವರು ಕಟ್ಟಿದ್ದ ಐ.ಎನ್.ಎ. ಸೈನಿಕರನ್ನುದ್ದೇಶಿಸಿ ನಾನು ಕೇವಲ ೮೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಜರ್ಮನರಿಗೆ ನಾಯಕ, ಆದರೆ ನೇತಾಜಿ 400 ಮಿಲಿಯನ್ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ನಾಯಕ. ಇವರ ಅನುಸರಿಸಿ ನಡೆದರೆ ನಿಮಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಿಕ್ಕೇ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಎಂದಿದ್ದರು. ಸುಭಾಷರು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೈನ್ಯ ಕಟ್ಟಿ ಹೋರಾಡುತ್ತಾ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ನಿರ್ಮಿಸುವುದಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಇಡೀ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಮಿಲಿಟರಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾಪಡೆ ಆರಂಭಿಸಿದ ಖ್ಯಾತಿ ಸುಭಾಷರದ್ದು. ೧೮೫೭ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರö್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಬಲಿದಾನವಾಗಿದ್ದ ಝಾನ್ಸಿರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹಿಳಾ ತುಕಡಿಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಎಂಬ ಉತ್ಸಾಹಿ ಯುವತಿಯನ್ನು ಘಟಕದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಮಾಡಿರುವುದು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಕಲ್ಪಿಸಿದ್ದು ಕಾಣುತ್ತದೆ.
ಸಿಂಗಪುರದಲ್ಲಿ 1943 ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 21 ರಂದು ‘ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಹಂಗಾಮಿ ಸರ್ಕಾರ’ವನ್ನು ರಚಿಸಿ ಅದರ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ, ಜಪಾನ್, ಥಾಯ್ಲಂಡ್, ಬರ್ಮ ಮುಂತಾದ ದೇಶಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕಾರ ಮಾಡಿದರು. ಇಂಡಿಯನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಮಿ (ಐ.ಎನ್.ಎ) ದಂಡ ನಾಯಕರಾದರು. ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ತುಂಬಲು ಈ ಸರ್ಕಾರ ರಚನೆ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಸೈನಿಕರ ಹುರಿದುಂಬಿಸಲು “ಜೈಹಿಂದ್” ಘೋಷಣೆ ನೀಡಿದರು. ಅದು ಭಾರತ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. ನೆಗೆಯುವ ಹುಲಿಯ ಕಸೂತಿ ಇದ್ದ ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸಿ, ಠಾಗೂರರ ‘ಜನಗಣಮನ’ ರಾಷ್ಟçಗೀತೆಯಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಜರ್ಮನ್ ಸರ್ಕಾರ ಹಣ ಸಹಾಯವನ್ನು ಮಾಡಿತು. ನೇತಾಜಿ ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೋಗಿ ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳ ಸಹಕಾರ ಕೋರಿ 60,000 ಸೈನಿಕರ ತಂಡವನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ್ದು ಸುಭಾಷರ ನಾಯಕತ್ವ ಗುಣದ ಸಾಹಸವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂಡಮಾನ್, ನಿಕೋಬಾರ್ ಮುಂತಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾ, ಬರ್ಮಾ ಮೂಲಕ ಸಾಗಿ ಭಾರತದ ಗಡಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾಕ್ಸ್ಟೌನ್ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ‘ದಿಲ್ಲಿ ಚಲೋ’ ಘೋಷಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾ ಭಾರತವನ್ನು ದಾಸ್ಯದ ಸಂಕೋಲೆಯಿಂದ ಬಿಡಿಸಲು ಉತ್ಸಾಹದ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕಿದರು. ಇಂಪಾಲ್, ಕೋಹಿಮಾ, ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಪ್ರತಿಕೂಲ ವಾತಾವರಣ, ಸೈನಿಕರು ರೋಗ ರುಜಿನದಿಂದ ಬಳಲಿದರು, ಆಹಾರ ಕೊರತೆ ಉಂಟಾಯಿತು. ತೀವ್ರ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದರು. ಆದರೂ ಛಲಬಿಡದೇ ಹೋರಾಡುತ್ತಾ ಭಾರತದ 200 ಮೈಲಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದು ಸ್ವತಂತ್ರಗೊಳಿಸಿ ಐ.ಎನ್.ಎ. ವಶದಲ್ಲಿಟ್ಟು ಕೊಂಡಿತ್ತು. ಆದರೆ ಎರಡನೇ ಮಹಾಯದ್ದದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕ ಹಿರೋಷಿಮಾ ಮತ್ತು ನಾಗಾಸಾಕಿ ಮೇಲೆ ಅಣುಬಾಂಬ್ ಹಾಕಿದ್ದರಿಂದ ಜಪಾನ್ ಶರಣಾಗತವಾಯಿತು. ಸಾಕಷ್ಟು ಐಎನ್ಎ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು. ಜಪಾನ್ ಸೈನ್ಯ ನೆರವು ನೀಡುವ ಸ್ಥಿತಿ ಇಲ್ಲವಾಯಿತು. ನಂತರ ರಷ್ಯದ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಲು ಸಿದ್ದತೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
1945 ಆಗಷ್ಟ್ 18 ರಂದು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 5.30 ಗಂಟೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಟೈಪೆ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ 13 ಜನರನ್ನು ಹೊತ್ತು ಜಪಾನ್ ವಿಮಾನ ಆಗಸಕ್ಕೆ ಹಾರಿತು. ಈ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ನೇತಾಜಿ ಸಹ ಇದ್ದರು. ಆದರೆ ಆಗಸಕ್ಕೆ ಏರಿದ ವಿಮಾನ ದಿಢೀರನೇ ನೆಲಕ್ಕೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿತು. ಟೊಕಿಯೋ ರೇಡಿಯೋ ಆಗಷ್ಟ್ 22 ರಂದು ನೇತಾಜಿ ವಿಮಾನ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟರು ಎಂದು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಿತು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಚಿಮ್ಮಿದ ಸಿಂಹ ತನ್ನ ಘರ್ಜನೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿತು. ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಮಲಗಿದ ಜನರನ್ನು ಬೆಳಗಿನ ಜಾವ ಏಳಿಸುವ ಕೋಳಿಯಂತೆ ಸುಭಾಸರು ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸಿ, ಅಚ್ಚರಿಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮರೆಯಾದರು. ಅವರ ಸಾವು ಇಂದಿಗೂ ಕೂಡಾ ನಿಘೂಡವಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯಿತು. ಕೇವಲ 48 ವರ್ಷಗಳ ಅಲ್ಪಾಯುಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಇತಿಹಾಸಾರ್ಹ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿ ಭಾರತೀಯರ ಮನದಲ್ಲಿ ಮರೆಯದ ನೇತಾಜಿಯಾಗಿ ಉಳಿದುಬಿಟ್ಟರು.
-ಸಿ.ಮ.ಗುರುಬಸವರಾಜ
ಹವ್ಯಾಸಿ ಬರಹಗಾರರು
