ತಿರುಮಲ ದೇವಸ್ಥಾನ ಅನೇಕ ಪವಾಡಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಇಡೀ ಪ್ರಪಂಚದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಚಿತ್ತೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನ ವಿಷ್ಣು ದೇವನ ಅವತಾರವೆಂದು ನಂಬಲಾದ ವೆಂಕಟೇಶನಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ.
ನೀವು ಯಾವಾಗ ಬೇಕಾದರೂ ತಿರುಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಬಹುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ನಿಂದ ಫೆಬ್ರವರಿವರೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಸಮಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿತ್ಯ ಸಾವಿರಾರು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಜನ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಕೆಲ ದಿನ ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಇದ್ದು ತಿಮ್ಮಪ್ಪನ ದರ್ಶನ ಪಡೆದು ನಂತರ ಭಕ್ತರು ತೆರಳುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಇಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಬೇಕಾದ ಕೆಲ ಸ್ಥಳಗಳು ಇವೆ. ಅವುಗಳು ಯಾವುವು ಎಂದು ತಿಳಿಯೋಣ.
ತಿರುಪತಿಯನ್ನು ತಲುಪಲು ಇರುವ ಮಾರ್ಗಗಳು… ತಿರುಪತಿ ತಿರುಮಲಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಬಯಸಿದರೆ ವಿಮಾನ, ಬಸ್ ಹಾಗೂ ರೈಲು ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣಿಸಬಹುದು. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್ಲೈನ್ಸ್ ಹೈದರಾಬಾದ್, ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ತಿರುಪತಿಗೆ ದೈನಂದಿನ ನೇರ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ನೀವು ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಬಯಸಿದರೆ, ಇಲ್ಲಿಗೆ ಹತ್ತಿರದ ರೈಲ್ವೆ ಜಂಕ್ಷನ್ ತಿರುಪತಿ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರು, ಚೆನ್ನೈ ಮತ್ತು ಹೈದರಾಬಾದ್ಗೆ 24 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲವೂ ರೈಲುಗಳಿವೆ. ರೈಲುಗಳು ಹತ್ತಿರದ ನಗರಗಳಾದ ತಿರುಪತಿ, ರೇಣಿಕುಂಡ ಮತ್ತು ಕುದೂರ್ಗಳಿಗೂ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ. ನೀವು ರಸ್ತೆ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ತಿರುಪತಿ ಮತ್ತು ತಿರುಮಲಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಸ್ಸುಗಳು ಸಂಚರಿಸುತ್ತವೆ. ತಿರುಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ತಿರುಪತಿ-ತಿರುಮಲ ನಡುವೆ ಉಚಿತ ಬಸ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸಹ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ತಿರುಪತಿ ಬಳಿ ಭೇಟಿ ನೀಡಲೇಬೇಕಾದ ದೇವಾಲಯಗಳು: –
1. ಶ್ರೀವರಾಹಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ
ತಿರುಪತಿಯ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದೇವಾಲಯ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರವಾದ ವರಾಹಸ್ವಾಮಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ದೇವ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಾವತಿ ಅಮ್ಮನ ದೇವಸ್ಥಾನ, ತ್ರಿಚಾನೂರು
ತ್ರಿಚಾನೂರ್ ತಿರುಪತಿಯಿಂದ 5 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ಅಲರ್ಮೇಲು ಮಂಗಪುರಂ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ತಾಯಿ ಪದ್ಮಾವತಿಯ ಗುಡಿ ಇದೆ. ತಿರುಮಲಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮೊದಲು ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ನಂತರ ವೆಂಕಟೇಶಪ್ಪ ದರ್ಶನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ ಅಮ್ಮನವರ ಜನ್ಮ ಮಾಸವಾದ ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ಸವ ವಿಶೇಷ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
3. ಶ್ರೀ ಕಪಿಲೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದು ತಿರುಪತಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು 3 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಇದೆ. ತಿರುಮಲದ ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಈ ಶಿವ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಈ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಆಳ್ವಾರ ತೀರ್ಥ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ‘ಕಪಿಲ ತೀರ್ಥ’ ಬಹಳ ವಿಶೇಷವಾಗಿದೆ. ಕಪಿಲ ಋಷಿ ಇಲ್ಲಿ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ಶಿವ ಪಾರ್ವತಿಯರ ಕೃಪೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. 4. ಶ್ರೀಕೋಟದ ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಈ ದೇವಾಲಯವು ತಿರುಪತಿಯ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸೀತೆ, ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಹತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಚೋಳ ರಾಜನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ಯುಗಾದಿ ಮತ್ತು ಶ್ರೀರಾಮ ನವಮಿ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯ ಬಹಳ ಹಳೆಯದು. ರಾಮಾವತಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಾಮನು ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವಾಗ ಇಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದ ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿನ ಜನರ ನಂಬಿಕೆ.
5. ಶ್ರೀ ಗೋವಿಂದರಾಜಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಬಾಲಾಜಿಯ ಅಣ್ಣನಾದ ಶ್ರೀ ಗೋವಿಂದರಾಜಸ್ವಾಮಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ತಿರುಪತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯ ತಿರುಪತಿ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ 200 ಅಡಿ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಗೋವಿಂದರಾಜಸ್ವಾಮಿಯನ್ನು ‘ಪೆರಿಯ ಅಣ್ಣ’ ಮತ್ತು ಪೇಠ ಪೆರುಮಾಳ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ತಿರುಮಲದ ಎಲ್ಲಾ ಆಯವ್ಯಯಗಳನ್ನು ಇವರ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
6. ಶ್ರೀಕಲ್ಯಾಣ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಮಂಗಾಪುರ ತಿರುಪತಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು 12 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ತನ್ನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಭಕ್ತರನ್ನು ಈ ದೇವಸ್ಥಾನ ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಾವತಿ ತಮ್ಮ ವಿವಾಹದ ನಂತರ ತಿರುಮಲಕ್ಕೆ ತೆರಳುವ ಮೊದಲು ಇಲ್ಲಿಯೇ ತಂಗಿದ್ದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪೆರುಮಾಳ್ ಮೂರು ದೇಗುಲಗಳಲ್ಲಿ ದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಅವರು ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಪೆರುಮಾಳ್ ಆಗಿ ನಿಂತಿರುವ ತಿರುಕೋಲಮ್ನಲ್ಲಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನಾರಾಯಣನಾಗಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಕೋಲಮ್ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಾಯನಕ್ ಕೋಲಮ್ನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀರಂಗನಾಥರ್ ಆಗಿ ದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಾನೆ.
7. ವಿನಾಶದ ದೇವಾಲಯ ಈ ಸ್ಥಳವು ತಿರುಪತಿಯಿಂದ 3 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಜಲಪಾತವಾಗಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಇದಲ್ಲದೇ ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ 2 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಬೈಗುಂಠ ತೀರ್ಥಂ ಎಂಬ ಬೆಟ್ಟವಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿಂದ ಬೈಗುಂಠ ಕೂಫಾ ಎಂಬ ಗುಹೆಯಿದೆ. ಇದು ಕೂಡ ಭೆಟಿ ನೀಡಲೇಬೇಕಾದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
8. ಸಪ್ತಗಿರಿ ತಿರುಪತಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ವಿಷ್ಣುವಿನ 7 ತಲೆಯ ಸಪ್ತಗಿರಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಮರೆಯಬೇಡಿ. ತಿರುಪತಿ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ ಈ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ 7 ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು ಸಪ್ತಗಿರಿ ಮತ್ತು ಸಪ್ತಋಷಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
1. ಮೊದಲು ನಿಂತಿತು. ನೀಲ್ ದೇವಿ ಎಂದರೆ ಪರ್ವತ. ಭಕ್ತರು ಅರ್ಪಿಸುವ ಕೂದಲನ್ನು ನೀಲ್ ದೇವಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
2. ಎರಡನೆಯದು ನಾರಾಯಣ ಪರ್ವತ.
3. ಶಿವನ ಮೂರನೇ ವಾಹನ ನಂದಿ ಪರ್ವತ. ಇದನ್ನು ವೃಷಪತ್ರಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
4. ನಾಲ್ಕನೇ ಬೆಟ್ಟವು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರವಾದ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರನ ಬೆಟ್ಟವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ವೆಂಕಟಾದ್ರಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
5. ಇದರ ನಂತರ ಐದನೇ ಬೆಟ್ಟ ಗರುಡಾತ್ರಿ. ಇದು ವಿಷ್ಣುವಿನ ವಾಹನ ಗರುಡ ಪರ್ವತ.
6. ಆರನೆಯ ಬೆಟ್ಟ ಹನುಮಂತನದ್ದು. ಅದರ ಹೆಸರು ಅಂಜನಾದ್ರಿ.
7. ಏಳನೇ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ಸಪ್ತಗಿರಿ ಶೇಷಾತ್ರಿ ಅಂದರೆ ನೆನಪಿನ ಬೆಟ್ಟ